به گزارش روابط عمومی رادیو معارف، برنامه پر مخاطب «فقه پویا» که در تلاش است تا آنچه را که مبتلابه زندگی امروز انسان است با استفاده از کارشناسان متخصص در زمینه فقه و حقوق پاسخ دهد؛ از این هفته در 4 قسمت پیرامون موضوع اهدای عضو و ابعاد فقهی آن میپردازد.
از مسائل مورد اختلاف در فرهنگها و جوامع مختلف، مسئله اهدای اعضای بدن است. برخی بیماران دچار عارضهای میشوند که اندامهای حیاتی آنها توان ادامه فعالیت روزمره خود را ندارند و به اصطلاح از کار افتادهاند که با دریافت عضو، زندگی دوبارهای به دست میآورند. لذا همیشه در جوامع اسلامی سوالاتی برای این مسئله وجود دارد که: آیا انسان مالک اعضای بدن خویش است؟ آیا شخص میتواند اعضای بدن خودش را بفروشد یا به نیازمندی هدیه کند؟ آیا مرگ مغزی، مرگ قطعی است؟ فقه شیعه در این مورد چه پاسخی دارد؟
امید قبادی، معاون امور فرهنگی مرکز پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قران(ایکنا) با پیشنهاد تشکیل کارگروه اهدای عضو در مرکز مدیریت پیوند اعضای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، خواستار پیگیری بیشتر مشکلات اهدای عضو در کشور از این طریق شد تا از مشکلات اهدای عضو در کشور در هزارتوی معضلات نظام سلامت غفلت نشود.
درحالی که از دست رفتن جان هزاران فرد محتاج به عضو اهدایی، یکی از چالشهای مهم نظام درمانی در ایران به شمار میرود، تحقیقات نشان دادهاند که هنوز بسیاری از ایرانیها، نگرش مثبتی درباره اهدای عضو ندارند؛ چراکه در عمل، میزان اهدای عضو در کشور ما علیرغم این نیاز، بسیار ناکافی است.
به گزارش روابط عمومی مرکز پزشکی مسیح دانشوری، کنگره ESOTاز تاریخ 17 لغایت 20 شهریور ماه در کشور اتریش برگزار گردید.
در حاشیه این کنگره پروفسور دلمونیکو ( رییس پیوند TTS) پس از آشنایی با اعضای تیم های مختلف پیوند ایران شامل تیم های پیوند ریه، قلب، کبد، کلیه، پانکراس اعلام کرد نگارش مقالهای را در خصوص نتایج اهدای عضو، پیشرفتهای انجام شده و همچنین وضعیت کنونی انواع پیوند در ایران را در دستور کار خود قرار خواهد داد.قطعاً این موضوع می تواند تاثیر مناسبی درمطرح نمودن پیشرفت علوم پزشکی ایران به جهانیان و افزایش غرور و اعتماد به نفس ملی داشته باشد.
اهدای عضو ،اهدای زندگی است.جمله ایی که سالهاست با کمک صدا و سیما به خوبی در میان مردم جا افتاده است و اینک رئیس ،مدیران و معاونان رسانه ملی با تکمیل برگه رضایت اهدای عضو و دریافت کارت عضویت،به جمعیت حمایت از پیوند اعضای ایرانیان پیوستند.خبرنگار رسانه ملی نظر معاونان رسانه ملی را درباره این مهم جویا شده است که میخوانید:
روزی فرا خواهد رسید که جسم من آنجا زیر ملحفه سفید پاکیزه ای
که از چهار طرفش زیر تشک تخت بیمارستان رفته است، قرار می گیرد
و آدم هایی که سخت مشغول زنده ها و مرده ها هستند از کنارم می گذرند.
آن لحظه فرا خواهد رسید که دکتر بگوید مغز من از کار افتاده است و
به هزار علت دانسته و ندانسته زندگیم به پایان رسیده است.
معاون مرکز اهدای عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مدت محدود 14 روزه برای اهدای اعضای بدن افراد دچار مرگ مغزی شده، اظهار کرد: ارگان های حیاتی بدن پس از وقوع مرگ مغزی ساعت به ساعت از دست می روند لذا رضایت زودهنگام خانواده به اهدای اعضا بسیار حائز اهمیت است.
دکتر امید قبادی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در علم پزشکی با دو نوع مرگ مغزی و قلبی مواجه هستیم، بیان داشت: مرگ مغزی در 90 درصد موارد به علت وارد آمدن ضربه به سر بویژه در اثر تصادف و سقوط از ارتفاع اتفاق افتاده و در 10درصد باقیمانده از تومورهای مغزی یا خونریزی در مغز ناشی می شود، بطوری که سلول های این ناحیه منهدم شده و شروع به از بین رفتن می کنند.
وی با اشاره به اینکه 90 درصد موارد فوت، به از کار افتادن قلب افراد مربوط می شود؛ ادامه داد: به صورت طبیعی یک گره خودکار در قلب انسان وجود دارد که تنها به حجم مشخصی از اکسیژن برای تغذیه نیاز دارد. تولید جریان الکتریسیته برای ایجاد ضربان قلب و ذخیره این الکتریسیته به مدت شش تا هشت دقیقه از جمله وظایفی است که این قسمت از قلب برعهده دارد. پس از مرگ مغزی تا زمانی که توسط دستگاه به این عضو اکسیژن رسانی مصنوعی صورت گیرد؛ این گره به فعالیت خود ادامه داده، با ایجاد ضربان قلب موجب می شود که سایر ارگان ها به حیات خود ادامه دهند. اما باید توجه داشت این زندگی 14روز بیشتر به طول نمی انجامد.
این استاد اهدای عضو افزود: با گذشت زمان از وقوع مرگ مغزی، سلول های مغز در جمجمه فاسد می شود، سم تولید کرده و با رسیدن این سموم به به قلب در نهایت ایست قلبی نیز صورت می گیرد .
وی توضیح داد: کسی که به مرگ مغزی دچار شده در واقع یک انسان فوت شده ای است که به وسیله اکسیژن رسانی مصنوعی، ضربان قلبی وی نیز به صورت مصنوعی به مدت 14 روز حفظ می شود. در این شرایط چنانچه خون رسانی قلب به درستی انجام شود، می توان هفت عضو حیاتی بدن یعنی قلب، دوکلیه، دو ریه، کبد و لوزالمعده را حفظ کرد، به طوری که درصورت اجازه خانواده فرد دچار مرگ مغزی شده، می توان از این ارگان های اصلی برای نجات جان بیماران دیگر استفاده کرد.
دکتر قبادی درخصوص چگونگی اهدای اعضای بدن شخص مبتلا به مرگ مغزی خاطرنشان کرد: آنچه در این میان توجه به آن ضرورت دارد این است که ارگان های حیاتی ساعت به ساعت پس از لحظه وقوع مرگ مغزی از دست می روند. ریه فرد اولین عضوی است که به علت ارتباط مستقیم با هوا و ضربات وارد شده از بین می رود. چنانچه در 24ساعت اولیه رضایت خانواده فرد نسبت به اهدای اعضای وی اخذ شود، می توان بین یک تا هفت ارگان را پیوند زد و بیماران نیازمند به آنها را از مرگ نجات داد، همچنین با استفاده از 1 تا 43 نسج مختلف بدن وی همچون قرنیه، تاندون، استخوان، پوست و غیره بسیاری از افراد را از معلولیت رهایی بخشید.
هفته ای شش تا ده نفر، از نیازمندان به پیوند اعضا فوت می شوند
وی با بیان اینکه در حال حاضر 20 هزار بیمار نیازمند به عضو و ارگان های اصلی در کشور وجود دارد، تصریح کرد: به طور میانگین هفته ای شش تا ده نفر از این افراد فوت می کنند و در حال حاضر تنها منبع نجات این افراد در ایران استفاده از اعضای اشخاصی است که دچار مرگ مغزی شده اند.
این متخصص اهدای عضو درخصوص تفاوت میان کما و مرگ مغزی بیان داشت: در وضعیت کما، آناتومی و ظاهر بافت مغز به طور کامل حفظ می شود و تنها در عملکرد آن اختلال وجود دارد . کما ممکن است چند روز تا چند سال به طول انجامد و احتمال بازگشت بیمار به وضعیت طبیعی وجود دارد. نکته بسیار مهم این است که تایید و تصویب مرگ مغزی برعهده چهار گروه معتمد وزارت بهداشت قرار دارد از جمله متخصصان مغز و اعصاب، داخلی اعصاب، داخلی و بیهوشی؛لازم به ذکر است تعداد محدودی از این افراد در کشور وجود دارد بطوری که با گذراندن دوره های تخصصی تأیید مرگ مغزی، واجد شرایط برای این مقوله به شمار می روند.
معاون مرکز اهدای عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان خاطرنشان کرد: باید توجه داشت اگر گاهی شنیده می شود که در بیمارستانی یک فرد دچار مرگ مغزی شده و سپس به زندگی بازگشته ، ناشی از تشخیص اشتباه پزشک معالج وی بوده است در حالی که تشخیص قطعی مرگ مغزی باید تنها توسط متخصص همان رشته و افراد مورد تایید وزارتخانه انجام شود و بروز اینگونه موارد به عدم بکارگیری صحیح از افراد متخصص در این حوزه برمی گردد، ولی حتی در این صورت هم تا در نهایت مهر تأیید این پزشکان وجود نداشته باشد، هیچ فرد مرگ مغزی جهت برداشت عضو به اتاق عمل منتقل نمی شود.